LOCATION: İstanbul / Turkey
CATEGORY: Urban Design / Public Space / Park / Landscape / Building / Sports
STATUS: Commission
AREA (BLD): 23.265 sqm
AREA (OUTDOORS): 18.880 sqm
TIMETABLE:
Project: March 2019
DESIGN OFFICE/S
Studio Evren Başbuğ Architects
CREDITS:
Architectural Concept / Design Group:
Evren Başbuğ (Lead Architect / Studio Evren Başbuğ Architects)
Oğuzhan Zeytinoğlu (Architect / Studio Evren Başbuğ Architects)
Oğuz Bodur (Architect / Studio Evren Başbuğ Architects)
Elif Geylani (Architect / Studio Evren Başbuğ Architects)
Cansu Çelikyürek (Architect / Studio Evren Başbuğ Architects)
[ Text is only avaliable in Turkish ]
Tarihsel Arka Plan
Tarihi kaynaklara göre Ümraniye civarına ilk yerleşenler Frigyalılardır. Frigyalıların Küçük ve Büyük Çamlıca’dan başlayarak Alemdağ ve Kayışdağı’na kadar bütün araziyi çam ağaçlarıyla donattıkları rivayet edilir. Bu bölge ağaç yetişmesine uygun iklimi nedeniyle yemyeşil ormanlarla kaplanmıştır.
Sırasıyla Romalılar, Bizanslılar, Danişmentoğulları’nın kontrolüne geçen bölgede Danişmentoğulları’nın Alemdağ’ın üstünde bir kale inşa ettikleri bilinmektedir. Sonrasında bölge Selçuklu ve Osmanlı Devleti sınırlarına katılmıştır. I. Ahmet tarafından Şeyh Aziz Mahmut Hüdai’ye vakfedilen bu bölge Cumhuriyet dönemine kadar vakıf malı olarak Üsküdar’a bağlı kasaba olarak kalmıştır.
Ümraniye’ye ilk yerleşenler Balkan savaşlarından sonra, önce Batum’dan, sonra da Yugoslavya ve Bulgaristan’dan gelen göçmenler olmuştur. Bundan dolayı bir süre “Muhacirköy” olarak adlandırılmıştır.
1960 yılına kadar köy olarak kalan Ümraniye, Organize Sanayi Bölgesi olarak ilan edildikten sonra yoğun göçe maruz kalmıştır. 1963 yılında Ümraniye’de belediye teşkilatı kurulmuş ancak 1980’daki askeri darbeden sonra belediye teşkilatı feshedilerek Üsküdar belediyesine bağlı bir Şube Müdürlüğüne dönüştürülmüştür. 1987 yılında İlçe olan Ümraniye’de ilk yerel seçim 1989’da yapılmıştır. ‘Ümran’ kelimesi Arapça olup, topluluklarda mutluluk, saadet, refah anlamına gelmekte, kalkınmış, gelişmiş, yaşam şartlarının uygun hale getirilmesi için üzerinde çalışılmış yer manası taşımaktadır. Sözlük anlamı; ‘bayındırlık, bayındır olma, bir yerin tamamıyla meskun ve yeterince işlenmiş olması, medeniyet, terakki, refah’tır.
Güncel Durum
Ümraniye, yakın tarihte ‘Yalnız Selvi’, ‘Muhacirköy’, ‘Ümranköy’ gibi farklı isimlerle anılmış, tarihin katmanlaştığı bir yerleşim yeri olup barındırdığı potansiyellerle kırsaldan kent parçasına evrilmiş bir bölgedir. Göçün etkisiyle kültürel ve fiziksel farklılaşmaların içi içe geçtiği, sürekli değişimin ve devinimin öne çıktığı bir bölge haline gelmiştir. Bu süreç sıkışık kent dokusu içinde globalleşmenin de etkisiyle günümüzde de hızlanarak devam etmektedir
Eldeki nüfus sayım verilerine göre 1940 yılından bu yana Ümraniye’nin nüfusu hızla artmıştır. 1963 yılında belediye olmasında en önemli etken nüfus artışıdır. Proje alanının bulunduğu Çakmak Mahallesi’nin muhtarlığının kuruluş tarihi ise 1966 yılına dayanmaktadır. Mahallenin nüfusu, DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü) verilerine göre 14.837’dir. Bugün güncel verilere göre mahallenin nüfusu 37.323 olarak tahmin edilmektedir. Nüfus artışında en büyük pay sahibi genç nüfustur.
Genç nüfusun değişen alışkanlıkları, yenilik, değişim ve sosyalleşme biçimleri, büyük metropollerin tümünde yeni ve nitelikli ‘kamusal alan ihtiyacı’ olarak ortaya çıkmaktadır. 21. yüzyılda kentsel ölçek bağlamında tartışılan ’kamu’ kavramı kendine özgü yeni nitelikler tanımlamaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- İşlevsel kullanım kurguları
- Başka işlevlerler ve odaklarla entegre kullanım kurguları
- İşlevsel olmayan esnek ve serbest kurgular
- Biricik olan, tanınırlık ve marka değeri yaratan kurgular
Bu anlamda Ümraniye Buz Sporları Merkezi, hem tanımlı işlevsel kurgusu, hem de dış mekanda yarattığı esnek ve serbest peyzaj kurgusu ile bölge için önemli bir çekim merkezi olma potansiyeline sahiptir.
Ümraniye Buz Sporları Merkezi
Tesis hem profesyonel standartlarda müsabakaların yapılabileceği, hem mahalli ölçekte çevresine hizmet eden sportif / rekreatif bir odak, hem yakın çevrenin otopark ihtiyacını giderecek bir zemin altı kapalı otoparkı (500 Araç), hem de bölge için yeşil alan ihtiyacını karşılayacak bir kent parkı (7.100 m²) oluşturacak biçimde kurgulanmıştır. Spor tesisi ve zemin altındaki kapalı otopark hacimleri teknik olanakların ve mimari ihtiyaçların olanak verdiği oranda kompakt biçimde çözülmüş, bu sayede zemin üstündeki parsel yüzeyi maksimum oranda yeşil alan düzenlemesi yapılabilecek halde korunmuştur.
Buz sporları ülkemizde gelişmekte olan bir alandır. Buz hokeyi, Bandy, artistik patinaj ve senkronize patinaj dalları başta olmak üzere buz rinki üzerinde yapılan sporlar çeşitlilik göstermektedir. Curling, hız pateni ve skeleton gibi daha özelleşmiş disiplinleri de içeren buz sporlarına ilgi ülkemizde de her geçen gün artmaktadır. Buz sporlarına yönelik olarak teknik altyapısı profesyonel standartlarda hazırlanmış bir tesis, aynı zamanda spor müsabakaları haricinde halkın kullanımına açık hem amatör anlamda sportif faaliyetlerin yürütülebileceği hem de rekreatif özellikte bir kentsel odak yaratma potansiyeline sahiptir.
Ümraniye Buz Sporları Merkezi, özellikleri itibariyle her iki koşulu da sağlayabilecek biçimde kurgulanmıştır. Dünyadaki benzer örnekler incelenmiş ve buradaki koşullara uygun olabilecek özellikler tasarımda irdelenmiştir. Ölçeği itibariyle dünyadaki örnekleri arasında skalanın orta (mahalli) düzeyinde yer alması uygun bulunan tesis, olimpik standartlarda (30m x 61m) buz rinkine sahiptir. Karşılıklı tek kat tribün düzeninde toplam 1.100 kişilik seyirci kapasitesine sahip olan tesiste serbest seyir imkanı veren balkon kurgusu da mevcuttur. Üst kotta kurgulanan masa tenisi ve satranç salonlarının da loca olarak kullanılabileceği bir düzende, müsabaka zamanlarında toplam seyirci kapasitesi 1.350 kişi mertebesine ulaşmaktadır. Müsabaka dışı zamanlarda amatör kullanıma açılabilecek ana buz rinkine ek olarak, kış aylarında mahalleli tarafından serbest olarak kullanılabilecek bir açık hava buz pisti de planlanmıştır. İç mekandaki tribün kurgusunun aynı geometride (kesit profili) dış mekana uzatılması ile oluşturulan açık hava amfisi tarafından çevrelenen minyatür ölçülerdeki açık hava buz pisti, park kurgusu içinde spor salonu ve kafeterya ile birlikte önemli bir kentsel açık hava etkinliği olma potansiyeli barındırmaktadır.
Ümraniye Buz Sporları Merkezi, önünde (güney cephede) yaratılan plaza ile profesyonel ve sportif faaliyetlere yönelik kurumsal bir kent imgesi oluştururken, arka cephesindeki (kuzey) park kurgusu, görsel şeffaflık ve geçirgenlik ile kent yaşamına entegre olmuş, mahalli bir kentsel odak imgesi oluşturmaktadır. Kuzeyde yaratılan yeşil alan ve kent parkı kurgusunun odağında açık hava buz pisti ve onu çevreleyen amfi bulunmakta, ana kütlenin zemin düzleminde bu yöndeki şeffaflığı iki farklı kullanım biçiminin (profesyonel-sportif / amatör-rekreatif) birbiriyle görsel anlamda etkileşim içinde bulunmasını sağlamaktadır.
Yapı sade geometrisi ve perfore edilmiş panel modülasyonuyla kent içinde görece sert hatlara sahip 'kristalize' bir objeyi andırmakta, kaplama malzemesinin tasarımı ile yaratılan kademeli şeffaflık (yukarıdan aşağıya) ve çift cidarlı algı ise kütleyi hafifleterek zemin düzlemi ile kurduğu ilişkiyi serbestleştirmektedir.
Comments